Gepubliceerd door Justine Pardoen in Scholen

Week van de Mediawijsheid over omgangsvormen

Het Netwerk Mediawijsheid presenteert nieuw onderzoek in de Week van de Mediawijsheid: we vinden sociale media niet sociaal. De overheid moet ook wat doen: een pamflet is in ontvangst genomen door de minister van Rechtsbescherming Sander Dekker.

Ruim 80 % van de Nederlanders vindt dat betere omgangsvormen op sociale media nodig zijn. Dit blijkt uit nieuw onderzoek dat Netwerk Mediawijsheid presenteert aan de start van de Week van de Mediawijsheid (5 t/m 12 november). Tweederde van de mensen in Nederland vindt sociale media op dit moment onvoldoende sociaal. Een groot deel van de mensen vindt dat platformen vaker en sneller moeten ingrijpen bij extreme content.

De Week van de Mediawijsheid draait dit jaar om de vraag ‘Hoe houden we het samen sociaal online?’ Het onderzoek vroeg naar de grootste ergernissen op sociale media. Nederlanders beoordeelden de volgende kenmerken van sociale media als negatief:

• We vergeten de mens achter een account of profiel te blijven zien (74 %)
• De normen op sociale media zijn onduidelijker dan in de offline wereld (73 %)
• Er is onvoldoende mogelijkheid voor (ouderlijke) begeleiding, toezicht of correcties (71 %)

Gebrekkige omgangsvormen vormen een basis voor schadelijk of immoreel gedrag. Uit het onderzoek blijkt dat Nederlanders zich daar zorgen over maken en dit gedrag soms zelf ervaren hebben:

• Minstens 80 % van de Nederlanders beoordelen activiteiten zoals cyberpesten, haatzaaien, verspreiding van nepnieuws, cancellen en complotdenken als (zeer) negatief.
• Negatieve ervaringen die mensen zelf het meeste ervaren hebben zijn complotdenken (10 %), het verspreiden van misinformatie (9 %) en desinformatie (9 %).

Nederlanders maken zich terecht zorgen over een toename van schadelijk of immoreel gedrag. Zeer gedegen onderzoek van het Rathenau Instituut (Online Ontspoord) liet eerder al zien dat alle gebruikers in Nederland vroeg of laat te maken krijgen met dit gedrag.

Download hier het onderzoek

Pamflet roept op tot actie

Netwerk Mediawijsheid doet in het pamflet dat aan minister Dekker is overhandigd, een dringend appèl op platformen en overheid om de roep om betere omgangsvormen serieus te nemen, te luisteren naar wat er onder de bevolking speelt en waar nodig actie te ondernemen. Netwerk Mediawijsheid – met meer dan duizend aangesloten organisaties – zegt toe het gesprek over online omgangsvormen op gang te brengen en te faciliteren. Programmadirecteur Mary Berkhout-Nio: “We gaan samen met gebruikers een effectieve aanpak ontwikkelen. Dit kan bijvoorbeeld via burgerraadplegingen gebeuren, waarbij de wetenschappelijke kennis over gedragsverandering verbonden wordt aan de praktijk en creativiteit van mensen.”

Lees het pamflet

In de klas aan de slag

Niet alleen deze week, maar het hele schooljaar is het actueel om lessen te geven over online omgangsvormen. In het programma De InternetHelden zijn nu twee nieuwe lessen beschikbaar. Eentje in het thema Met aardig doen kom je verder: Wat betekent aardig eigenlijk? en een in het thema Blijf er niet mee zitten, over het omgaan met Schokkende beelden. De lessen zijn kant-en-klaar voor het digibord op te halen via LessonUp en geschikt voor de eerste drie klassen van onderbouw voortgezet onderwijs.

Ga naar de lessen