Gepubliceerd door Justine Pardoen in Ouders

Geef je je kind een smartwatch?

Nu ouders steeds vaker het geven van een smartphone proberen uit te stellen, komt de smartwatch in beeld. Wanneer geef je je kind een smartwatch? En mag de smartwatch mee naar de basisschool?

Smartwatches in de klas

Met het verbieden van smartphones in de klas, kwam de vraag: moeten we nu ook de smartwatches verbieden? Scholen kunnen daar eenvoudig zelf beleid voor maken en hopelijk doen ze dat al. Daar kun je maar beter zo duidelijk mogelijk in zijn, en niet wachten totdat ieder kind zo’n ding heeft.

Klaartje Schüngel vertelde al eens wat leerkrachten zoal meemaken:

• Sommige leerlingen wisselen tijdens de lessen op hun smartwatch berichtjes met elkaar of hun ouders uit. Het gaat een stuk gemakkelijker dan het ouderwetse “papiertje schrijven en doorgeven” in de klas. Maar ook in dit geval geldt: niet alleen de leerlingen zelf, maar ook de leerlingen in de nabije omgeving worden afgeleid van hun leerwerk.
• Tijdens de pauzes doen leerlingen spelletjes op hun digitale horloge, terwijl ze dan eigenlijk moeten rondrennen met hun klasgenoten.
• Een leerkracht van groep 8 vertelde dat het wel erg lang duurde voordat een leerling terugkwam van de wc. Hij ging helemaal op in het smartwatch-spelletje. Een kleuter werd betrapt in de poppenhoek toen hij aan het gamen was op zijn nieuwe horloge.
• Een leerling van groep 5 had in de pauze ruzie gemaakt met klasgenootjes op het schoolplein. Met de belfunctie op zijn horloge belde hij huilend zijn moeder. Zij hing 5 minuten later aan de lijn om de leerkracht om opheldering te vragen.
• In groep 7 was in de pauze een ruzie uit de hand gelopen. De leerkracht sprak de groep streng toe. Een leerling nam dit gesprek op met de audio-functie en verspreidde het later via Whatsapp.
• In groep 8 roddelden twee leerlingen op het schoolplein over een klasgenote. Een van de twee nam het gesprek op met haar smartwatch en deelde het vervolgens op sociale media. De ouders van de drie meisjes vonden dat de school hier verantwoordelijk voor was, omdat het onder schooltijd gebeurde. 

Niemand zit er op te wachten dit soort problemen te moeten oplossen. Denk dus na over wat je reactie is als school, als na de kerstvakantie ineens meer kinderen op school met een smartwatch rondlopen. Wees voorbereid!

Smartwatch als alternatief voor de smartphone

Ouders denken er nu bewuster over na om de smartphone uit te stellen tot groep 8 of nog later. Dan komt het alternatief van een smartwatch met beperkte functies nog sneller in beeld. Het aantal kinderen met een smartwatch neemt dan ook toe. Het argument van ouders heeft te maken met veiligheid: het geeft gemoedsrust om als kinderen zelfstandig naar buiten gaan, naar en van school, de sportclub of samen met vriendjes. Met een smartwatch speciaal voor kinderen kunnen ze dan korte berichtjes sturen en ontvangen en bellen met door jou ingestelde nummers. En je kunt ze tracken als het nodig is.

Maar op welke leeftijd geef je ze dan zo’n smartwatch?

Er is geen onderzoek waarnaar we kunnen verwijzen: het is er simpelweg nog niet. Maar we kunnen zelf ons gezonde verstand gebruiken. Om te beginnen: smartwatches voor kinderen worden door aanbieders van abonnementen al in de markt gezet voor kleuters (vanaf 5 jaar). Dat is natuurlijk nergens voor nodig. Laat hun verdienmodel niet jouw angst aanwakkeren. Begin er niet mee alleen omdat het kan.

Denk dus na. Aan de ene kant kan de smartwatch helpen bij het uitstellen van de smartphone, en dus met het introduceren van verslavende en nachtrustverstorende elementen in een kinderleven. Aan de andere kant is er het risico dat de smartwatch ouders verleidt om hun kinderen meer en langer dan nodig is op afstand te volgen (met een enkelband om de pols). En nu de prijzen zakken van smartwatches voor kinderen, zijn ouders misschien geneigd ze inderdaad al aan kleuters te geven. Wat daarvan de gevolgen zijn, weten we niet. Ik denk dat dan alleen de aanbieders van deze producten erop vooruit gaan…

Het Klokhuis maakte al een sketch van dit schrikbarende scenario. Overdreven, maar geen onrealistische voorspelling.

Denk na voordat je ja zegt

Overweeg goed waarom je een smartwatch zou geven. Omdat andere kinderen hem ook hebben? Geen goed argument. Dan komen we in no time terecht in dezelfde situatie als nu met de smartphone: weersta dus zulke (commerciële) groepsdruk. Omdat je je kind wilt tracken? Waar ben je precies bang voor? Omdat je ze wilt kunnen bellen? Waarom? Kun je niet een volwassene bellen die dan in de buurt is? Kies heel bewust wanneer je kind dan zo’n ding nodig heeft en geef hem alleen om als het nodig is. Alleen zo leert je kind dat het nog geen persoonlijk bezit is, maar een apparaat dat alleen gebruikt wordt als het echt nodig is en dat jij dat als ouder bepaalt.

Mediaopvoeding vraagt immers ook om je eigen mediawijsheid: zet middelen bewust in en niet ‘mindless’. Val niet voor commerciële druk die je angst aanwakkert en uitbuit. Begin er dus niet aan voordat kinderen zelfstandig voor langere tijd de deur uit moeten, want dat heeft in het algemeen geen enkele zin. Gaat het jullie als gezin helpen? Hoe dan precies? Kun je gemoedsrust ontwikkelen op andere manieren? Welke nadelen of mogelijke risico’s zie je zelf van een smartwatch voor je kind? Maak goede afspraken, ook met je partner.

En dan: kies de features van de smartwatch heel bewust. Liever zo ‘dom’ mogelijk (dus zonder camera of games bijvoorbeeld). Er komen steeds meer producten op de markt. Doe online zelf onderzoek en vraag ervaringen vragen aan andere ouders.