juni
2020
Gepubliceerd door Justine Pardoen in Scholen
Mediawijsheid na corona – welke lessen zijn geleerd?
Hoe gaan we de afgelopen periode evalueren als het gaat om digitale geletterdheid? Wat hebben we geleerd en wat betekent dat voor beslissingen over de toekomst? Meer specifiek: welke mediawijsheid hebben we opgedaan? Alle aspecten van ons mens-zijn zijn geraakt: hoofd, hart en handen hebben nieuwe dingen geleerd. Daar kunnen we conclusies aan verbinden, maar daarvoor moeten we in gesprek; tijd voor reflectie en uitwisseling van gedachten.
Naar een visie op de toekomst op basis van geleerde lessen van de digitalisering van het onderwijs in de corona-crisis.
Alle scholen hebben vanwege de crisis een noodgedwongen digitalisering doorgemaakt, een opdracht tot afstandsleren. De meeste scholen hebben hierbij min of meer zelf het wiel uitgevonden. De onderlinge verschillen zijn groot. Ook omdat de startposities van scholen enorm verschilden – denk aan de ict-infrastructuur, visie op digitalisering van het onderwijs en het niveau van digitale geletterdheid van docenten en leerkrachten zelf.
We zitten alweer in een volgende fase: scholen gaan deels of geheel weer open, maar heel anders nog dan het was. En iedereen vraagt zich af: kan het weer terug naar hoe het was, of is dit het moment om belangrijke keuzes te maken? Gaan we een andere kant op en maken we gebruik van de versnelling voor innovatie? Of maken we eerst pas op de plaats om uitgebreid te evalueren, waarbij we veel meer meenemen dan alleen deze meer technische aspecten. Wie nu gaat evalueren, ontwikkelt zijn eigen mediawijsheid.
Mediawijsheid
Van alle vier de aspecten van Digitale geletterdheid (computational thinking, informatievaardigheden, ict-basisvaardigheden, mediawijsheid) hebben wij als Bureau Jeugd & Media, de focus altijd het meest gehad op mediawijsheid. Onze visie hebben we in 2010 al neergelegd in het Handboek Mediawijsheid op School (Freek Zwanenberg en Justine Pardoen), en deze is in veel opzichten nog steeds relevant.
Alle ontwikkelingen die volgden, tot en met de voorbereidingen voor de invoering van digitale geletterdheid in het onderwijscurriculum (die nu stil lijken te liggen?), hebben ertoe geleid dat scholen met mediawijsheid het minst uit de voeten kunnen. Het is het minst toetsbaar en meetbaar van alle vier vaardigheden van Digitale geletterdheid. We zien dan ook dat ontwikkelaars van lesmateriaal de meeste moeite hebben met de invulling van het onderdeel mediawijsheid. En toch is het juist nú zo belangrijk om er aandacht te besteden. Welke mediawijsheid hebben we opgedaan? Wat is er met de leerlingen, maar ook met onszelf gebeurd? Wat leren we daarvan en tot welke besluiten leidt dat?
De hele mens
Dat de corona-ervaringen met afstandsonderwijs gevolgen hebben voor onderwijskundige en didactische keuzes, daar zijn scholen zich goed van bewust. Maar er is meer dat ons geraakt heeft. In ons eigen team observeerden we ook dat alle aspecten van ons mens-zijn zijn geraakt, en dat heeft gevolgen voor ons werk. Hoofd, hart en handen hebben nieuwe dingen geleerd en het is niet alleen weldadig om deze ervaringen te kunnen delen, maar ook heel leerzaam en motiverend (autonomie, verbinding, competentie).
Want het blijkt vaak veel verder te gaan dan individuele ervaringen; zo kun je zo onbegrijpelijk moe worden van een video-meeting, maar dat heeft vrijwel iedereen ervaren. Hoe komt dat dan eigenlijk? En wat betekent dat voor de toekomst? We horen ook dat mensen hun stem anders zijn gaan gebruiken, meer last krijgen van hun stem. En we horen bijvoorbeeld dat er juist enorme winst is ontstaan doordat de persoonlijke contacten met leerlingen verdiept zijn. Hoe kun je dat vasthouden?
We hebben ervaringen die van belang zijn voor ons als professionals, maar ze raken ons als mens als geheel. Is er tijd voor om hierbij stil te staan? Nemen we voldoende de tijd nu de kans zich voordoet om te leren van onze ervaringen? Het risico bestaat dat we ons laten voortstuwen op de golven van de veranderingen die veel van ons vragen, zonder dat we voldoend adempauze nemen. Dat zou jammer zijn. Tegelijkertijd begrijpen we ook dat scholen meer te doen hebben. We helpen dan ook graag op weg met een relevant aanbod.
Alle aspecten van ons mens-zijn zijn geraakt: hoofd, hart en handen hebben nieuwe dingen geleerd.
Reflectie
We zijn met scholen in gesprek om ze te ondersteunen bij de noodzakelijke reflectie, vanuit een visie op mediawijsheid die meer omvat dan onderwijskunde en didactiek, en die wil rechtdoen aan ons hele mens-zijn in deze tijd.
Ons aanbod omvat:
- Een onderzoek op basis van online vragenlijsten voor docenten/leerkrachten en een aantal diepte-interviews;
- Een rapport voor het management (evaluatie en advies);
- Een rapport voor de docenten/leerkrachten (kennis delen);
- Gespreksleiding voor denkgesprekken met teamsessies.
Gaan we dat ook voor uw school of team doen? Neem contact op voor meer informatie of vul een formulier in, dan bellen we terug.
