Gepubliceerd door Evelyn Verburgh in Het jonge kind

Ukkies spelen langer en vaker alleen met een tablet

‘Van speen tot game’ is het thema van de Media Ukkie Dagen 2019 #MUD19 die vandaag van start zijn gegaan. Prof. Dr. Peter Nikken heeft in dit kader de uitkomsten van zes jaar onderzoek naar het mediagebruik in jonge gezinnen op een rij gezet. Er zijn een aantal trends.

Ukkies spelen meer tijd met een tablet

Nu smartphones en tablets in bijna elk gezin aanwezig zijn, zijn jonge kinderen ook meer tijd aan beeldschermen gaan besteden. Die groei zit ‘m vooral bij de allerjongsten: kinderen tot 3 jaar zijn nu een half uur langer per dag met beeldschermen bezig dan hun leeftijdsgenoten in 2012 (zie Nikken, P. (2019). Iene Miene Media: Een review van het mediagebruik van kinderen tussen de 0 en 6 jaar in Nederland sinds 2012. Hilversum/Zwolle: Netwerk Mediawijsheid/Hogeschool Windesheim).

Nog vaker in hun eentje dan voorheen

Ook gebruiken jonge kinderen media vaker zelfstandig. Vooral video’s kijken doen ze meer in meer in hun eentje. Hoe zou dat komen? Touchscreens zijn makkelijk te bedienen door kinderhandjes, ze kúnnen het ook alleen. En om samen naar een filmpje te kijken of een app gebruiken op zo’n klein schermpje, is misschien lastiger.

Laten stoppen is moeilijk

Opvallend is verder dat ouders de laatste jaren anders zijn gaan denken over de voor- en nadelen van media. Waar ze positief zijn over de mogelijkheden die het kinderen biedt om contact te onderhouden en om creatief te zijn, ervaren ze meer zorgen over hoe ze hun kinderen kunnen laten stoppen wanneer ze media gebruiken. Maar er is nog iets opmerkelijks aan de hand. Ouders zijn media steeds meer gaan waarderen als hulp in de opvoeding. Ze zetten beeldschermen in als straf of beloning, gebruiken die dreiging of beloning om hun kind beter te laten eten of in slaap te laten vallen. Ook zetten ze media in om hun kind zoet te houden of om rust te creëren in het gezin. Media zijn dus een oplossing voor ouders. Beeldschermen komen handig uit als we willen uitslapen in het weekend, onderweg zijn of als er bezoek is. Ook als een kind zich verveelt of je even een momentje voor jezelf (misschien wel met je smartphone) wilt hebben…

Voorlopige resultaten van onderzoek van Dr. Ina Koning (Universiteit Utrecht) naar de rol naar de rol van het eigen belang van ouders bij digitaal mediagebruik door kinderen, wijzen ook in deze richting.

Bepaalt opvoeding gebruik van media, of andersom?

“Tot waar maken ouders zelf nog het verschil in de (media)opvoeding van hun kind en tot hoever laten ze de opvoeding overnemen door de techniek in huis?”, vraagt Nikken zich in het rapport af. Een hele interessante vraag. Natuurlijk kun je als ouder je kind prima schermtijd geven zodat jij even kunt koken. Zolang je maar weet waar ze naar kijken en of het geschikt is voor hun leeftijd.

Ook moet je weten dat jonge kinderen weinig opsteken van een scherm alleen. Ze leren vooral van jou als ouder, door met ze praten over wat ze zien en doen op het scherm als je samen media gebruikt, en van het voorbeeld dat je hen geeft met je eigen schermgebruik. Door samen media te beleven zorg je bovendien voor plezier en veiligheid. Laat ze dus niet altijd alleen met een schermpje, maar doe het zoveel mogelijk samen.

In gesprek met andere ouders

Tot slot blijkt dat in de loop der jaren ouders voor mediaopvoedingsvragen minder te rade gaan bij familieleden, vrienden, buren en kennissen. En dat is ontzettend jammer. Want ervaringen delen en tips uitwisselen met mensen die in hetzelfde schuitje zitten kan zo helpend zijn. Ik roep ouders bij deze dan ook op met andere opvoeders over mediaopvoeding te blijven praten. En verken met elkaar dan gelijk ook deze vraag: In hoeverre maak ik als opvoeder zelf het verschil of laat ik het over aan een scherm?

Tip: Kijk eens waar deze week tijdens de Media Ukkie Dagen in de buurt iets is georganiseerd. Alle activiteiten in het land zijn hier verzameld; vaak zijn ze gratis.