Gepubliceerd door Marije Lagendijk in Het jonge kind

Hoe kan de kinderopvang aan de slag met mediaopvoeding?

In twee vorige blogs schreven we over waarom en wat je als kinderopvangorganisatie kunt doen met mediaopvoeding. In deze derde en laatste blog gaan we dieper in op hoe je mediaopvoeding vorm kunt geven binnen jouw organisatie.

De begeleiding van jonge kinderen in hun mediagebruik begint al vroeg. Dat we aandacht moeten besteden aan mediaopvoeding en waarom dat belangrijk is, was de focus van onze vorige twee blogs over de kinderopvang. Deel 1 (waarom) en deel 2 (wat). Nu richten we ons op de vraag: hóe doe je dat dan? In deze aflevering geven we 5 suggesties waarmee je direct aan de slag kunt.

1. Informatiebijeenkomst voor ouders en pedagogisch medewerkers

Laat ouders meedenken bij de start van je aanpak. Vraag een aantal ouders om mee te helpen organiseren van een avond. Laat een aantal ouders een casus meenemen die op de avond gebruikt worden om te bespreken. Op deze manier betrek en informeer je alle partijen tegelijk. Dan ligt er een goede gezamenlijke basis over het belang van mediaopvoeding, en wat je samen kunt doen om kinderen te begeleiden. Werk in het tweede deel van de bijeenkomst toe naar het formuleren van een gezamenlijke visie. Wat vinden we belangrijk, waar en bij wie kunnen medewerkers en ouders terecht met vragen, wat zijn de randvoorwaarden om met digitale media te gaan gebruiken? Kun je hulp gebruiken bij het organiseren van zo’n avond? Doe het samen met een goede expert en coach op gebied van mediaopvoeding van het jonge kind – ook die hebben we in huis.

2. De MediaDiamant als uitgangspunt

Een goede en concrete tool is de MediaDiamant; deze kan fungeren als stevige basis van je beleid rondom mediaopvoeding. De MediaDiamant bestaat uit 5 pijlers: Balans, Veiligheid, Samen, Inhoud en Plezier. De tool geeft kaders en handvatten. Het kan de leidraad vormen voor bijeenkomsten en bij het maken van keuzes welk materiaal geschikt is en hoe je de begeleiding bij schermgebruik op de groep kunt vormgeven.

De MediaDiamant is een praktisch handvat voor zowel ouders als pedagogisch werkers. Tevens kun je dit model inzetten om kinderen spelenderwijs te leren welke aspecten belangrijk zijn bij het gebruik van internet en digitale media. Het ontwerp en het kleurgebruik is aantrekkelijk voor (jonge) kinderen. Passend bij de leeftijd van de kinderen kun je de MediaDiamant ook inzetten bij activiteiten. Misschien is er een creatieve ouder die hem van stof weet te maken? Of maak een thematafel over één van de pijlers. Kinderen in de naschoolse opvang kunnen bijvoorbeeld zelf een boekje maken over de thema’s van de diamant. Eigenlijk zijn de mogelijkheden oneindig! En daarom is de MediaDiamant één van onze favoriete tools.

3. Koppel online en offline activiteiten aan elkaar

Spelen met digitale media mag nooit de plaats innemen van ‘echte’ ervaringen. Zet digitale media dus bewust in, zodat ze aan aanvulling zijn op je actitviteiten. Bijvoorbeeld door de buitenwereld naar binnen te halen. Stel je voor, je werkt aan het thema vakantie en hebt het over het strand. Je kunt van alles fysiek naar binnen halen: zand, schelpen, zandspeelgoed, strandstoel. Maar als je niet vlakbij het strand bent, dan is het geluid horen van de zee best een uitdaging. In dit geval zou je een filmpje van de zee kunnen laten zien, waarop ook het geluid van de zee te horen is. Verzin bij elk thema ook welke digitale media je in gaat zetten en wat de meerwaarde daarvan is.

Voorbeelden kun je vinden via: http://www.kindmedia.nl/aan-de-slag/ Hier vind je uitgewerkte voorbeelden, gesorteerd op thema. Op www.mediasmarties.nl zijn leuke en geschikte apps te vinden die bij je thema passen.

4. Train medewerkers

Zorg dat pedagogisch werkers het goede voorbeeld kunnen geven als het gaat om bewust gebruik van digitale media. Zo vormen zij voor zowel de kinderen als de ouders een inspiratiebron en kunnen zij optreden als adviseur. Het bewust inzetten van digitale media is niet ingewikkeld, maar het vraagt extra kennis en vaardigheden om dit op een positieve en constructieve manier te doen. Het is belangrijk om te weten welke media wel of niet geschikt zijn en waarom, dat je je bewust bent van je rol bij de inzet van digitale media en dat je weet hoe je kinderen moet begeleiden tijdens de inzet van digitale media.

5. Visie en werkwijze op papier

Verzorg na de ouderbijeenkomst ook een apart overleg met het complete team. Investeer met tijd en aandacht een overleg dat inhoudelijk gaat over visie en werkwijze van het gehele team. Mediaopvoeding is een zaak van iedereen. Bespreek met de teamleden aan de hand van prikkelende stellingen hun visie, waarden en normen rond het gebruik van media. Het mag best even schuren en lastig zijn om samen tot een werkbaar plan te komen waar iedereen zich in kan vinden. Nu de tijd nemen voor de dilemma’s zorgt in een later stadium voor een soepeler verloop van eventuele onverwachte vragen en uitdagingen.

Bespreek samen met elkaar waar je mediaopvoeding eenvoudig kunt inpassen. Denk er bijvoorbeeld aan om het op de agenda te zetten in een intake gesprek of een verzorg een vaste column op de website. Zoek met elkaar creatief naar mogelijkheden om het zoveel mogelijk op te nemen in de bestaande handelingen. Hierdoor zal het minder ervaren worden als extra werkdruk. Door de bevindingen uit te werken in het pedagogische beleidsplan kan iedereen lezen waar jullie als organisatie en als team voor staan.

Verder

Wil je meer met mediaopvoeding binnen jouw organisatie, locatie of team? Neem dan vrijblijvend contact op met ons. De experts van Bureau Jeugd en Media ontzorgen u graag voor een ouderavond en kunnen ondersteunen bij het ontwikkelen van een visie en beleidstraject.

Sonja Heijkamp en Marije Lagendijk

Dankwoord

We danken alle mensen die inhoudelijk een bijdragen hebben geleverd aan deze blogreeks: Marie Matthijssen, Roelie van der Poel, Jolande Feliks en Hannie Verspaget. Zij werken met veel enthousiasme aan mediaopvoeding vanuit de openbare bibliotheek, en zijn net als wij aangesloten bij het netwerk van gelicenceerde trainers van Kind & Media.