Gepubliceerd door Justine Pardoen in Onderzoek

Concentratie en slaap lijden onder de smartphone

Deze week verdedigde Teun Siebers zijn proefschrift: ‘Tempting triggers: The effects of adolescents’ social media use on distraction, task delay, and sleep’ (promotor is prof. dr. P.M. Valkenburg). Dat onderzoek laat zien dat onze zorgen wel ergens over gaan. “De cijfers zijn kraakhelder: het effect van social apps op afleiding bij jongeren is universeel“, aldus Siebers.

Zorgen

De zorgen om de gevolgen van smartphonegebruik zijn terecht. De impact van sociale media op het concentratievermogen is bij deze leeftijdsgroep eerder opvallend weinig onderzocht en onderzoek baseerde zich voornamelijk op zelfrapportage en was niet duidelijk wat ze nou precies deden met die smartphone. Teun Siebers heeft zijn gegevens anders verkregen: door een tracking app op de smartphone van middelbare scholieren te gebruiken, verzamelde hij meer dan 750.000 activiteiten. Gecombineerd met data uit in totaal 55.000 vragenlijsten kreeg hij zo een veel completer beeld van de impact van appgebruik op concentratie en slaap bij jongeren.

Vaak en snel updates checken

82% van de jongeren geeft aan sneller afgeleid te zijn in de uren waarin ze relatief veel op social apps zitten. “Wat opviel is, dat de meeste jongeren steeds vrij kort op hun telefoon kijken voor een update van een van hun social kanalen en hem dan steeds weer wegleggen“, zegt Siebers. “Geen goed nieuws, want laat dat nou net het gebruikspatroon zijn waarbij de afleiding erger wordt.”

“Het continue switchen van aandacht van de telefoon naar iets anders trekt een flinke wissel op het concentratievermogen van jongeren”, zegt Siebers. 77% van de jongeren was meer afgeleid wanneer het smartphonegebruik gefragmenteerd was. Als ze langer aan een stuk op hun smartphone zitten, ligt dat percentage lager: 55%.

Slaap

Smartphonegedrag overdag heeft geen impact op de slaap. En ook niet alle apps leiden direct tot slechtere slaap. “Bij video-apps is dat bijvoorbeeld verwaarloosbaar. Maar gamen op de telefoon is dan weer heel slecht voor de slaap. En ook hier is het weer af te raden sociale media te gebruiken”, zegt Siebers. Interactie is een belangrijke factor. “Het is ontzettend verleidelijk door te blijven scrollen of het nog eens te proberen als je game over bent. Die jongeren blijven dus langer met onrust wakker liggen als ze de telefoon wegleggen.“

Handrem

Volgens Siebers bevestigt dit onderzoek wat in de maatschappij allang gedacht werd: jongeren hebben last van het gebruik van sociale media. Volgens hem zijn de smartphonekluis en andere initiatieven om harder in te grijpen tegen de impact van smartphones op jongeren dan ook geen overbodige luxe. “De cijfers zijn kraakhelder: het effect van social apps op afleiding bij jongeren is universeel, het effect op slaap aantoonbaar en jongeren hebben last van smartphones tijdens hun schooljaren. Het is goed om nu de handrem erop te gooien.”

Zelfregulatie

Uiteindelijk gaat het om zelfregulatie. Pubers vinden het moeilijk om hun eigen gedrag te begrenzen. Dat is een training die door opvoeding moet worden ondersteund.

bron: persbericht UvA

Het onderzoek van Siebers maakt deel uit van Project AWeSome. Het gaat over meer dan alleen slaap, maar ook over concentratieproblemen en uitstelgedrag. Het is hier integraal te lezen.