Gepubliceerd door Justine Pardoen in Het jonge kind

Jonge kinderen missen taal door beeldschermen

Jonge kinderen missen ruim 1000 woorden per dag door beeldschermgebruik, praten minder vaak en lopen bijna 200 interacties met een volwassene mis. Dat blijkt uit nieuw onderzoek.

Iedereen die ons een beetje volgt, weet dat jonge kinderen beter geen beeldschermen kunnen gebruiken. Het advies ‘geen schermtijd onder de twee’ bestaat al een tijdje en is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek. We schreven er al vaker over. Hier bijvoorbeeld. En hier, hier en hier. Beeldschermtijd gaat altijd ten koste van iets anders. En bij zeer jonge kinderen gaat dat onmiddellijk ten koste van interactie waarin betekenisvolle taal gebruikt wordt die aan het kindje gericht is.

Beeldschermen en vertraagde taalontwikkeling

Anders gezegd: beeldschermen gaan ten koste van blootstelling aan betekenisvolle taal en dat ze daardoor ze minder woordenschat opdoen, is bijna een open deur. We weten het al uit de tijd van het onderzoek naar de invloed van televisie: ouders praten minder tegen hun kind als de tv aan staat. En als in het gezin dus de hele dag de tv aan staat, zie je vertraagde taalontwikkeling. Niks nieuws onder de zon dus, dat nieuw onderzoek laat zien dat dat ook zo is met mobiele schermen.

Voor het onderzoek werden 220 Australische gezinnen 2,5 jaar gevolgd. De kinderen droegen een apparaatje dat de interactie tussen kind en ouders registreerde. Gezinnen die aan het onderzoek deelnamen, wisten op dat moment niet dat de schermtijd gemeten zou worden.

Uit de analyse van meer dan 7000 uur aan audiodata bleek inderdaad een negatief verband tussen schermtijd en de hoeveelheid taal waaraan kinderen worden blootgesteld. Elke minuut schermtijd op driejarige leeftijd miste het kind zeven gesproken woorden door een volwassene, vijf uitingen van het kind zelf en één ouder-kind interactie. Gemiddeld had een driejarige 172 minuten schermtijd per dag, waardoor ze — even rekenen — dagelijks tot 1.139 woorden van volwassenen misten, ze zelf 843 minder vaak iets zeiden, en 194 ouder-kind interacties misliepen. Tel uit je verlies.

Risico voor veilige hechting

Hoeveel meer heb je nodig om te begrijpen dat beeldschermen voor kinderen een risico zijn voor een normale taalontwikkeling?

Dat apparaatje registreerde niet hoe lang en hoe vaak ouders zelf bezig waren met een mobiele telefoon in het bijzijn van het kind. Dat dat schadelijke gevolgen kan hebben, is ook geen nieuws. Ondersteuning vanuit wetenschappelijk onderzoek kunnen we hier ook nog wel gebruiken. Maar wij gaan er vast vanuit — ingefluisterd door kinderpsychiaters — dat het een mogelijk een veilige hechting in de weg staat.

Gezond verstand

Om goede keuzes te maken in de opvoeding van jonge kinderen, moet je als ouders wel weten hoe het zit met die beeldschermen: lang niet iedere ouder kent de risico’s. Een schermpje kan handig zijn als je zelf je handen even vrij wilt hebben. En helemaal geen beeldschermen inzetten blijkt in veel gezinnen onmogelijk, zeker als er al oudere kinderen zijn. Dat het advies ‘geen beeldschermen onder de twee’ dan ook niet altijd gevolgd wordt, blijkt ook uit het onderzoek Iene Miene Media (jaarlijks gespresenteerd tijdens de Media Ukkie Dagen).

Maar hoe moet het dan verder?

Ouders moeten weten dat jonge kinderen erg veel moeten leren in die eerste jaren. Het is een cruciale ontwikkeltijd. Je kind komt niets te kort als je beeldschermen weghoudt. Sterker nog: zonder beeldschermen hebben ze meer kans op ontwikkeltijd die ze nodig hebben voor hun zintuigelijke ontwikkeling, de motorische ontwikkeling, hun taalontwikkeling en zelfs hun cognitieve ontwikkeling. En waarschijnlijk slapen ze dan ook beter.

En als je dan toch iets doet met een beeldscherm, is ons advies al jaren: doe het samen en begeleid het met taal. Praten, praten, praten. En je kind de kans geven zich vrij in in de fysieke ruimte bewegen. Dáár groeien hun hersentjes door. Daar kan geen beeldscherm tegenop. Gezond verstand dus, zou mijn oma zeggen.