Gepubliceerd door Justine Pardoen in Online jeugdcultuur

Nieuwe regels voor influencers

Vanaf 1 juli 2022 vallen alle influencers met meer dan 500.000 volgens onder de Mediawet. Dat houdt in dat ze zich moeten inschrijven bij het Commissariaat voor de Media. Deze handhaaft. Ze moeten zich houden aan alle geldende reclameregels. En ze moeten zich aansluiten bij het NICAM, en dus Kijkwijzer-icoontjes gaan plaatsen bij hun content.

Inmiddels is het een serieus vak, een beroep: jonge mensen schrijven zich in bij de KvK en gaan creatief aan de gang op TikTok of YouTube, vaak nog voordat ze 18 jaar zijn. Maar de groteren, met meer dan 500.000 volgers, hebben veel invloed onder kinderen en jongeren en verdienen serieus geld. Hoog tijd dus, dat zij dezelfde volwassen plichten krijgen als televisiemakers, met dezelfde regels voor reclame en meedoen met Kijkwijzer.

Levende reclamezuilen

Er was al wel eerder een afspraak gemaakt voor YouTubers, maar dat was een code en geen wet. Deze vervalt, nu duidelijk is dat influencers met meer dan 500.000 volgers en een inschrijving bij de Kamer van Koophandel, per 1 juli 2022 vallen onder de Mediawet. Hoe oud de makers ook zijn. Ook ongeacht het platform, dus het geldt niet alleen voor YouTubers, maar ook voor makers op Snapchat, Twitch, Instagram en TikTok, of als ze een podcast maken. Al deze grotere influencers en andere makers van content op sociale media, moeten zich dus inschrijven bij het Commissariaat voor de Media, onder wiens toezicht ze gaan vallen. Daarmee vallen ze nu ook onder alle bestaande reclameregels en kunnen we klagen bij de Reclamecode Commissie als ze zich daar niet aan houden (reclamecode.nl).

Kijkwijzer

Vanaf 1 juli moeten grotere influencers ook meedoen met Kijkwijzer. Ze moeten zich aansluiten bij het NICAM en de icoontjes plaatsen bij hun video’s. Kijkwijzer heeft hier een apart systeem voor ontwikkeld, zodat de makers zelf hun icoontjes kunnen plaatsen bij de video’s die ze uploaden; dat systeem heet You Rate It. Ook daarover kan dan geklaagd straks worden. En het is belangrijk dat we dat gaan doen, omdat dat het NICAM in zijn eentje natuurlijk nooit alles kan controleren.

Reclameregels

Alle grotere influencers moeten zich dus houden aan de bestaande reclameregels, waardoor ze geen reclame mogen maken voor alcohol en gokken voor onder de 18 jaar, en als ze zelf nog geen 25 jaar zijn. Er mag straks dus van alles niet meer van wat we nu nog wel zien op die platforms: geen reclame meer voor ongezonde voeding zoals chocola, snoep en drop, voor kinderen onder de 13 jaar. Daarboven mag het alleen in beperkte gevallen (alleen als er niet te veel vet, zout en suiker in zit volgens bepaalde richtlijnen), net als reclame voor chips en frisdrank enz. Ze mogen ook geen reclame meer maken voor cosmetica met bewerkte beelden, voor cosmetische ingrepen en andere medische handelingen. Ook mogen ze geen ideale lichaamsbeelden promoten of voedingssupplementen voor afvallen bijvoorbeeld, en al helemaal geen garanties geven dat het werkt. Reclames voor crypto’s en ander beleggingsadvies is ook uit den boze.

In het algemeen mogen reclamemakers geen gebruik maken van de goedgelovigheid van kinderen onder de 13 en hen niet aanzetten om hun ouders iets te laten kopen. En je mag nooit suggereren dat het hebben van een bepaald product een kind voordeel geeft ten opzichte van andere kinderen, of dat het niet hebben ervan, hen op achterstand zet.

Overigens hebben platforms ook nog zo hun eigen regels. Geen seksreclames, geen gokreclames, geen sigaretten, geen wapens. Op TikTok mag je bijvoorbeeld geen reclame maken voor levende dieren of delen van dieren zoals hoeven, horens, tanden, huiden, bont, veren, wol, vetten en lichaamssappen enz. Brrr… Daarin zie je misschien dat het moederbedrijf Chinees is. Maar ook geen reclame voor politieke partijen of transplantaties, niets over abortus en begrafenissen, geen verwijzingen naar rampen, geweld, rellen, natuurgeweld. Alles wat maar een beetje controversieel zou kunnen zijn, hebben de meeste andere platforms op vergelijkbare wijze uitgezonderd. Het moet wel een beetje leuk blijven, blijkbaar…

Productplaatsing

Ook is er nu duidelijkheid over productplaatsing: heel populair bij influencers, maar dat is nu helemaal verboden voor kinderen onder de 13 jaar. Dat is als je het product een beetje verstopt in je eigen uiting: je drinkt een frisje van een bepaald merk zonder dat je het erover hebt. Sluikreclame zeg maar. Tegen betaling een product unboxen mag dus niet meer. Deze uitpakfilmpjes zijn heel populair bij kleuters. Het mag wel voor boven de 12 jaar, maar het moet er expliciet bij vermeld worden om welk product het gaat en dat ervoor betaald is.

Hashtags

Influencers zijn verplicht met hashtags duidelijk te maken dat het om reclame gaat. Denk aan: #spon #ad #advertentie #reclame #sponsored #affiliate op een duidelijke plaats in de rij hashtags: helemaal vooraan of achteraan. Hashtags #collab en #partner mogen niet meer, omdat – net als het begrip ‘samenwerking’ — dat niet voldoende aangeeft dat er geld voor betaald is. Het moet altijd duidelijk zijn dat het getoonde product gekregen is, of dat er voor de video betaald is, of dat de influencer er op andere manieren beter van wordt (bijvoorbeeld doordat ze verwijzen naar een andere website waar je iets kunt kopen waar de influencer dan een percentage voor krijgt, of dat er een kortingsbon opgehaald kan worden – dat heet affiliate). Het kan ook in zichtbare tekst bij de video of dat het gezegd wordt in de video.

Klagen!

Het is goed dat alle kinderen en jongeren weten wat de regels zijn: we zien regelmatig grote influencers die nog niet meerderjarig zijn. En dus moeten hun opvoeders zich er ook in verdiepen. En alle ouders van kinderen naar die content kijken. Want het systeem van de Reclamecode en Kijkwijzer valt of staat met de bereidheid van burgers om te klagen. De tijd van het wilde westen is voorbij, maar we moeten er nog wel wat voor doen.

Tip: De DDMA, branchevereniging van marketing en sales, heeft voor influencers alle regels op een rijtje gezet in een aparte website.

Ook voor onze nieuwe spreker, TikTok-influencer Quinn, verandert er dus van alles. Hij heeft met zijn broer Aaron meer dan 700.000 volgers. Hier leggen ze uit wat ze van de nieuwe regels vinden.