1
juni
2017
nepnieuws over ouders en hun smartphone-gebruik

Gepubliceerd door Justine Pardoen in Ouders

Nepnieuws over ouders en hun smartphone-gebruik

Zomaar een persbericht. De kop: “Fanatieke smartphone-ouders ontwrichten gezinsleven” en 38% van de jongeren “gaat gebukt onder smartphone-gebruik van ouders”. Communicatie over een onderzoek is niet zonder consequenties. Wat zou hier de bedoeling van zijn?

Heftige woorden: fanatieke ouders, ontwrichten het gezinsleven omdat hun kinderen gebukt gaan onder hun gedrag. Kindermishandeling, zou je zeggen! Kinderen die zich genegeerd voelen (dan krijg je het gevoel dat je er niet meer bent), die hun ouders in uiterste wanhoop vragen hun mobiel weg te leggen, terwijl die ouder dat dan niet doet…  (Bijna een op de drie jongeren heeft dat wel eens aan een ouder gevraagd, en dan deed die ouder dat in 38% van de gevallen). Ouders zijn ermee bezig tijdens het eten (een kwart van de ouders), of in de auto (een derde). Getallen waar je nou ook nog niet van ondersteboven rolt. Maar dan de pay off, alsof het over alcohol gaat: “ouders, smartphones maken meer kapot dan je lief is!”

De ‘Nationale Academie voor Media en Maatschappij’, afzender van het bericht over het onderzoek van twee bachelor-studenten van de TU Delft, beleert: “Samenleven kan alleen als je aandacht hebt voor elkaar. Het effect van een nieuwe technologische ontwikkeling daarop is voldoende reden om hierover met elkaar in gesprek te gaan […]” 

Laat nou precies dat ook overal gebeuren. We zien en horen niet anders dan dat ouders en kinderen in gesprek zijn over het gebruik van beeldschermen in het gezin. Kinderen zeggen tegen pa dat hij zijn mobiel niet moet opnemen tijdens het eten, vooral ook omdat ze dat zelf ook niet mogen. Ze vinden het “errrug grappig” dat ma tijdens het koken ineens doorgaat met haar recent ontwikkelde, en uiteindelijk tijdelijke Breaking Bad-verslaving. Ze herkennen het, geven er commentaar op. Natuurlijk. Zo gaat dat. Maar lijden deze kinderen? Gaat ze er gebukt onder? Komen ze fundamenteel tekort? Dat is nogal een bewering. Dergelijke conclusies zijn vooral geformuleerd om aandacht te trekken. Wie het onderzoek zelf bekijkt, kan ze niet terugvinden.

Ouders en kinderen zijn al in gesprek

Ouders en kinderen zijn allang in gesprek. Mediaopvoeding, voor alle duidelijkheid nog maar eens een keer: mediaopvoeding is een doorlopend gesprek. Tussen ouders en kinderen. Tussen ouders onderling. Met elkaar in het gezin. Met anderen daarbuiten. En dat gaat prima. Het kan altijd beter, maar er ontwricht niets. Er wordt juist gebouwd. Er wordt gebouwd aan een nieuwe manier van omgaan met elkaar. Nieuwe vormen van contact maken dragen op een nieuwe manier bij aan de relatievorming in gezinnen en daarbuiten, en aan het onderhouden van die relaties.

Zo communiceren ouders en kinderen veel met elkaar via WhatsApp. Ze maken daarbij gebruik van gezinsgroepen en ouders ervaren dat het daardoor gemakkelijker is dan ooit om snel van elkaars wel en wee op de hoogte te zijn. Soms beter dan zonder die App-groep. Kinderen vinden het ook prettig en gemakkelijk. Dus wat is nu eigenlijk het probleem?

Nepnieuws

Problemen maken waar ze niet zijn, of conclusies trekken uit onderzoek waar ze niet uit voortvloeien, heet tegenwoordig nepnieuws. Dit is nepnieuws.

De afzenders van het persbericht – mediaprofessionals die mediawijsheid verkopen – roepen ons op: “Laten we zowel ouders als jongeren helpen zich op de eerste plaats meer bewust te worden van hun eigen smartphonegedrag en van de effecten daarvan op anderen binnen het gezin. Laten we hen helpen de controle te houden over al dan niet gewenste smartphone-effecten op hun leven.” Nou prima. Maar laten we vooral meer en beter luisteren naar wat er in gezinnen gebeurt en ze niet misbruiken voor een eigen boodschap van paniekzaaierij. Die gezinsdynamiek is trouwens heel wat ingewikkelder dan wat uit zo’n onderzoek zou blijken.

Wij zouden dus ook graag een oproep willen doen: laten we onszelf een beetje in de hand houden als we aandacht willen, en geen onzin verkopen. Dat onderzoek was leuk genoeg zonder die paniekzaaierij. Het is niet onschuldig, om op deze manier te communiceren over ouders en kinderen. De boodschap is immers:

  1. Ouders doen het niet goed
  2. Kinderen lijden
  3. Kinderen zijn niet in staat om zonder hulp van buitenaf iets aan hun situatie te veranderen
  4. Ouders zijn niet in staat zonder hulp van buitenaf goede ouders te zijn.

En zo is het niet. Laten we ouders en kinderen in hun waarde laten. En als we dan toch iets willen doen: laten we luisteren naar wat ze nodig hebben en suggesties geven hoe je het gesprek op een positieve manier kunt blijven voeren. En weet je wat? De meeste gezinnen in Nederland doen dat gelukkig al heel erg goed, naar volle tevredenheid van hun kinderen.

Gerelateerde berichten
Momio app - Bureau Jeugd & Media
Ouders

Chatten op Momio – een moeder vertelt

Lees verder

Ouders

“Mama, wat deed je me aan?” – over gezinsvloggers

Lees verder

Bureau Jeugd & Media