Gepubliceerd door Justine Pardoen in Ouders

Kind aan de smartphone – waar moet je op letten?

Mijn ex-man heeft mijn 8-jarige een smartphone gegeven. Wat nu? Hoe zorg ik nu dat mijn kind er goed en veilig mee omgaat?

Ouders verschillen vaak in het oordeel of de tijd rijp is om een kind een smartphone te geven, maar komen meestal in overleg tot een beslissing. Maar soms lukt dat niet en dan heeft je kind ineens zo’n ding. Omdat je ex er een gekocht heeft, bijvoorbeeld. En dan moet je aan de slag, of je wilt of niet.

De juiste leeftijd

Er zijn geen regels voor het moment dat een kind toe is aan een smartphone. Er is vaak een aanleiding: het kind zit in groep acht en gaat binnenkort naar de middelbare school. Dan is het fijn om alvast samen hierop vooruitlopend, het gebruik van de smartphone in te voeren, met de bijbehorende regels en controle, zeker in het begin. Of: ouders gaan uit elkaar en dan is het fijn dat het kind snel en zelfstandig contact kan hebben met de andere ouder. Of: het kind moet naar het ziekenhuis. Wat fijn om dan zelf een mobiel te hebben!

Iedereen bepaalt dat dus zelf. Er is geen opvoedkundige die daar iets over te zeggen heeft. Maar wat deskundigen wel vaak aangeven, is dat mediaopvoeding daarbij wel noodzakelijk is. Je kunt bij een jong kind nog niet verwachten dat hij of zij kan overzien wat de gevolgen van gedrag zijn, laat staan dat hij of zij altijd goede beslissingen kan nemen of zelfstandig problemen kan oplossen. Een kind heeft weliswaar al wel privacy nodig, maar ook begeleiding en veiligheid waar je als ouders verantwoordelijk voor bent.

Smartphone-opvoeding voor 8 – 13 jaar

1. Spreek af dat je kind geen slot op zijn mobiel zet. Jij moet er altijd in kunnen. Je zult dat niet zomaar doen, alleen als het nodig is.
2. Installeer een app waarmee je toezicht kunt uitoefenen, zoals Google Family Link, of zie hier.
3. Spreek af hoe je kind zijn mobiel mag gebruiken: niet aan tafel, niet in bed. Niet meer na het avondeten bijvoorbeeld, of tot een uur voor bedtijd (om goed tot rust te komen), niet onder de douche, niet op de fiets of lopend in het verkeer, niet op bezoek bij oma, niet bij het maken van huiswerk (of juist wel, maar dan alleen voor het opzoeken van iets, of overleg met vriendjes op afstand). Wel of niet mee naar school, enz. Kies regels die bij jullie passen en houd je eraan, ook voor jezelf, want je geeft zelf het goede voorbeeld.
4. Bespreek dagelijks ervaringen die je kind heeft met het gebruik van zijn of haar mobiel. Observeer het gebruik: veel, weinig, worden er veel apps opzet? Gaat hij ineens andere dingen doen, opzoeken, contact leggen en met wie?
5. Vertel wat ze moeten doen met vreemde berichten. Alle berichten die ze niet begrijpen, oproepen van onbekende mensen, moeten ze even laten zien aan jou en dan wis je die berichten of oproepen.
6. Spreek af dat ze nooit persoonlijke vragen beantwoorden (leg uit wat persoonlijke informatie is). Ook niet van personen of instanties die betrouwbaar overkomen. Leg uit dat je samen regelmatig even in de telefoon kijkt om te kijken met wie er contact geweest is.
7. Leer je kind om zijn mobiel veilig te gebruiken. Vertel hoe je een goed wachtwoord maakt en hoe je daarmee omgaat. Tips kun je vinden in het ouder-pakket van De InternetHelden. Het is deze zomer gratis aan te vragen via deze link, of te downloaden als pdf.
8. Spreek af dat je kind geen geld mag uitgeven via zijn mobiel, of eventueel: hoe en hoeveel.
9. Maak ook afspraken over het gebruik van de appstore. Bijvoorbeeld: ze mogen wel zelf kijken maar niet zelf gratis apps installeren. Door het in het begin alles samen te doen, leren ze snel wat mag en niet.
10. Spreek af hoe je kind mag omgaan met foto’s en filmpjes die je met de smartphone kunt maken. Het is een fantastisch fototoestel! Geniet van de mogelijkheden, leg uit hoe hij korte filmpjes kan maken en monteren. Maar spreek ook af dat ze niet zomaar alles online kunnen zetten, of kunnen delen via sociale media. Mensen die je op beeld vastlegt, moeten daar eerst eigenlijk vooraf toestemming voor geven, en dan in ieder geval voordat je het online zet! Jij bent altijd verantwoordelijk wat er met die foto’s of filmpjes gebeurt en dus ook voor de schade die je er mogelijk mee aanricht. Vertel ook wat wel okee is. Bijvoorbeeld: eerst samen bekijken, een gezamenlijke Instagram-account of TikTok maken en daar posten enz.
11. Vertel dat je kind altijd met vragen en problemen bij jou kan komen. Ook als ze een fout gemaakt hebben of als ze zich ergens voor schamen. Echt altijd. En dat jij ook niet alles weet, maar dat je alles samen kunt oplossen.
12. Bekijk zo nu en dan of de afspraken en regels nog voldoen en pas ze aan. Ook in de vakanties kun je afwijken van de regels. Bijvoorbeeld juist meer toestaan, of een week juist helemaal zonder mobiel doorbrengen (als gezin), om samen te ontdekken hoe dat is en daarvan weer te leren. Over jezelf, over de rol van de smartphone in ons leven en over wat voor jou, en het hele gezin de meest mediawijze omgang is met mobiele beeldschermen.

Hebben jullie een afspraak of regel waar die hier niet genoemd staat? Ik hoor het graag!

Oja, en bedenk tot slot, dat je als opvoeder natuurlijk zelf het voorbeeld bent. Als je zelf aan tafel steeds je mobiel checkt, ben je af. Je maakt het jezelf dan in ieder geval heel erg moeilijk om je kind aan te spreken op de regels dat hij dat niet mag.

Voor mediaopvoeding over de smartphone voor 12 – 15 jaar, zie dit artikel.