Gepubliceerd door Justine Pardoen in Online jeugdcultuur

Seksbots

Twee jaar geleden maakte het Jeugdjournaal er al een explainer-video over: seksbots op Instagram. Nog steeds is het een rampzalig fenomeen waar kinderen niet mee te maken zouden moeten krijgen. Het AD schrijft er vandaag over.

In het AD staat vandaag een artikel over de seksbots: een vorm van misleiding en internetcriminaliteit die al enkele jaren bekend is. Met een vlotte babbel en een link naar een nepwebsite proberen oplichters op grote schaal geld en privégegevens van Nederlanders te stelen. Oplichters opereren vooral vanuit het buitenland, maar ook in ons land zijn diverse schimmige bedrijven actief. Zo liep in Breda een ‘uitzendbureau’ voor nep-seksprofielen tegen de lamp na een uitzending van Oplichters Aangepakt. Dit bedrijf, dat nog steeds bestaat maar onbereikbaar is, maakt in hoog tempo seksbots aan en verdient uiteindelijk geld via de zogenaamde datingsites.

Deze seksbots zijn effectief, zegt Dave Maasland, directeur van het cybersecuritybedrijf ESET Nederland, in het AD. “Dat zit hem vooral in de kracht van de aantallen en zoals elk probleem met online oplichting: het vindt op een enorme schaal plaats, je zou kunnen zeggen dat dit de moderne variant is van Viagra-mails, maar met betere mogelijkheden om je doelgroep uit te kiezen.” Maar toch gebeurt het dat de seksbots ook kinderen bereiken en dat moeten we niet willen.

Fraude en misleiding

Seksbots tonen vaak afbeeldingen van modellen of andere vrouwen die ze van sociale media hebben gekopieerd. In 2022 maakten 692 Nederlandse slachtoffers melding van deze vorm van identiteitsfraude, meldt het meldpunt van online misbruik HelpWanted. Dat is bijna 10 procent van het totaal aantal meldingen dat bij de organisatie binnenkomt.

De sleutel tot de oplossing van dit probleem ligt bij de sociale media-bedrijven zelf, zegt Arda Gerkens van Expertisebureau Online Kindermisbruik (EOKM), waar HelpWanted onder valt. “Zij doen vooralsnog te weinig, maar daar komt later dit jaar hopelijk verandering in.” Big tech-bedrijven als TikTok, Meta (Facebook, Instagram) en Snapchat moeten binnen vier maanden aan de regels van de Europese Digital Services Act (DSA) voldoen. Deze verordening moet minderjarigen beschermen tegen schadelijke content. Niet iedereen heeft daar evenveel vertrouwen in. Het zal toch aandacht vergen om te handhaven.

Wat kun je doen?

Je kunt ook zelf wat doen. In het AD worden vier stappen genoemd die je zelf kunt zetten. Zie het artikel zelf. In een video geeft Jacqueline Kleijer (Bureau Jeugd en Media) tips aan ouders.

Twee jaar geleden gaf het Jeugdjournaal ook al tips aan jonge tieners, in deze explainer-video. Praat erover met je kinderen. Ze weten vast al waar je het over hebt. Maar het is belangrijk dat je als ouders laat merken dat jij het weet en er open over wilt praten met ze. Maak duidelijk dat het een vorm van oplichting is, én dat het niet goed is dat ze op deze leeftijd harde porno kijken. En dat je ze daarvoor wilt beschermen.