In het (voortgezet) speciaal onderwijs is mediawijsheid iets wat veel extra aandacht verdient. Leerkrachten staan voor de uitdaging om media op een goede manier in te zetten in de klas. Dat is niet vanzelfsprekend, want het is niet eenvoudig om te interpreteren wat een kind nou precies doet met een app en welke probleemoplossingsstrategieën een kind toepast. Wanneer leren ze daar nou echt wat van? Waarom zet je digitale middelen in, wanneer wel en wanneer niet, en hoe houd je in de gaten wat de voortgang is?

Veiligheid

De andere kant van de omgang met digitale media is natuurlijk de (sociale) veiligheid. Voor kinderen in het speciaal onderwijs een belangrijk aandachtspunt, omdat zij veelal kwetsbaarder zijn dan in het reguliere onderwijs. Maar ook zij communiceren via Facebook (tenzij je dat hebt afgesloten op school) en WhatsApp en ook zij maken elkaar soms het leven zuur via sociale media. En terwijl ze op school nog lessen krijgen in seksuele opvoeding waarbij het kijken van porno niet aan bod komt, krijgen ook deze kinderen die beelden ruimschoots te zien (ook op school!), al of niet via WhatsApp. Hun ontwikkeling mag dan in bepaalde aspecten achter lopen, hun seksuele ontwikkeling gaat gewoon op met die van hun leeftijdgenoten.

Een extra handicap van online contact is, dat ‘de ander’ in de digitale wereld op grote afstand zit; hierdoor zijn allerlei signalen die je in een gewoon gesprek hebt (gezichtsuitdrukkingen, aanwijzingen met handgebaren en stembuigingen) niet voorhanden. Dat is voor veel volwassenen al moeilijk, laat staan voor kinderen in het speciaal onderwijs. Tegelijkertijd laten deze kinderen door hun eigen online gedrag en taalgebruik hun kwetsbaarheid soms zo duidelijk zien, dat ze extra risico lopen op allerlei vormen van misbruik door mensen die op zoek zijn naar kwetsbare slachtoffers.

Ouders

Goed en veilig leren omgaan met media in de klas is dus heel hard nodig, maar ook wat ze daarbuiten doen en zien moet heel bewust en structureel worden begeleid. Op school én thuis. Het begint eigenlijk vaak al in het busje op weg naar huis… Maar laten we eerlijk zijn: ook de begeleiding van ouders vraagt veel aandacht van school in dit geval. Lang niet alle ouders zijn in staat om thuis actief aan mediaopvoeding te doen, zonder dat ze daar door school in worden ondersteund. School en ouders hebben elkaar nodig.

SO vereist eigen aanpak

In het speciaal onderwijs is structurele aandacht voor mediaopvoeding dus een noodzaak. Het gaat niet vanzelf en de taak van school is misschien wel groter dan die in het reguliere onderwijs. Al was het alleen maar doordat deze kinderen moeilijker leren, waardoor veel aandacht voor gewenst gedrag en veel herhaling nodig is. Je kunt in het speciaal onderwijs niet dezelfde aanpak kiezen of hetzelfde lesmateriaal gebruiken als in het reguliere onderwijs. Je kunt niet volstaan met een enkele les of een jaarlijks gesprek over cyberpesten of sexting. Sommige kinderen leren misschien wel nooit wat veilig gedrag is, laat staan dat ze risico’s goed kunnen inschatten en hun handelen daarop afstemmen. Dat betekent nogal wat voor de mediaopvoeding.

Goede keuzes

Wij helpen u graag op weg. Het gaat erom dat u als school goede keuzes maakt. Het is belangrijk dat u weet wat u wilt, in het gesprek met ouders, maar vooral ook in de klas met uw leerlingen. Pas dan heeft het zin om een ouderavond te beleggen. We begeleiden in dit proces. We werken met specialisten die weten waarover ze spreken: ze kennen het speciaal onderwijs van binnenuit. Ook begeleiden we teamgesprekken waarin mediabeleid op de agenda staat. Neem gerust contact met ons op en ervaar zelf of werken met Bureau Jeugd & Media voor uw school, uw studiedag of ouderavond een meerwaarde heeft.