Gepubliceerd door Justine Pardoen in Ouders

Gedoe met Whatsapp en privacy in het gezin

Tieners en zelfs jongere kinderen hebben echt op privacy. Het is niet alleen een burgerrecht (recht van burgers tegenover de overheid), maar ook een kinderrecht. Van hun dagboeken moet je bijvoorbeeld afblijven. Maar de praktijk kan weerbarstig zijn, vooral omdat er soms andere rechten doorheen spelen.

Meelezen in WhatsApp?

Een gescheiden vader stelde een vraag aan Mediaopvoeding.nl [site bestaat niet meer]:

“Mijn ex-vrouw leest de WhatsApp-berichten van mijn zoon en mijn dochter (beide 14). Mag dit zomaar? Ik vind dat mijn kinderen recht hebben op hun privacy, zonder dat hun moeder meekijkt.”

Als ouders beide in het gezin leven en met elkaar kunnen overleggen, dan komt zo’n vraag waarschijnlijk niet voor. Je voelt hier de onenigheid tussen de echtelieden doorheen sijpelen. Het is duidelijk dat de vader het vervelend vindt dat zijn eigen berichten onder ogen komen van zijn ex, en dat hij hier vooral lijkt in te zitten over zijn eigen privacy ten opzichte van haar.

Maar ook de kinderen hebben recht op privacy. Deze is niet zozeer geregeld in de AVG, want die regelt vooral de manier waarop overheden en organisaties om moeten gaan met persoonsgegevens en niet hoe wij privé omgaan met elkaars gegevens. Maar kinderen kunnen hier wel een beroep doen op het Internationale Verdrag inzake de Rechten van het Kind (www.kinderrechten.nl). Maar het is ook een kinderrecht dat kinderen door hun ouders verzorgd en beschermd worden. Daar kan in deze tijd dus ook bij horen dat ouders nagaan wat hun kind doet via sociale media, waaronder WhatsApp. In die zin is zo’n berichtenservice dus niet hetzelfde als een dagboek. Voor het kind kan dat zo voelen, maar omdat er soms contact gelegd wordt met vreemden, is er genoeg reden om zo nu en dan mee te lezen.

Overigens is het inmiddels zo dat WhatsApp zelf geen accounts wil van kinderen onder de 16 jaar. Sinds de AVG (de nieuwe privacywet) moeten kinderen onder de 16 toestemming hebben van hun ouders en WhatsApp vond dat onmogelijk om uit te voeren. Daarom hebben ze de leeftijd verhoogd van 13 naar 16 jaar…

Gezond verstand

Het komt wel vaker voor dat rechten botsen. Als dat niet zo was, zouden we geen rechters nodig hebben. Maar dit soort privé-zaken die spelen in het gezin, leg je niet snel aan een rechter voor: die los je privé op, met overleg en gezond verstand. Voor het antwoord dat deze vader kreeg, hebben we dan ook gebruik gemaakt van dat gezonde verstand en doen we een beroep op de redelijkheid van beide ouders. Ik ben benieuwd of u dit ook zo had aangepakt, of wellicht anders.

Beste ‘vader’,

We kunnen ons heel goed voorstellen dat u hier ontzettend van baalt. Er zijn echter geen regels die dit kunnen voorkomen. Weliswaar hebben kinderen recht op privacy (wat wettelijk is vastgelegd), maar tegelijkertijd hebben ouders de (eveneens wettelijk vastgelegde) plicht om de veiligheid van hun kinderen te waarborgen. Met name dat laatste biedt de (wettelijke) mogelijkheid om af en toe in de telefoon van je kinderen te kijken. Leuk is dat niet – voor u – maar uw ex mag dat dus doen in het belang van de veiligheid van uw kinderen. De wetgever gaat ervan uit dat iedereen hier zelf een goede balans in moet zien te vinden.

De enige oplossing is dus om hier onderling, ook met uw ex, goede afspraken over te maken. Bijvoorbeeld dat u met uw ex afspreekt dat ze niet in uw gesprekken met de kinderen gaat neuzen. Mocht zo’n afspraak om wat voor reden dan ook niet mogelijk zijn, dan zit er niets anders op dan dat u zich in de WhatsApp-communicatie met uw kinderen beperkt tot zo veel mogelijke zakelijke en zo min mogelijk emotionele onderwerpen, en dat u gevoelige zaken persoonlijk met uw kinderen bespreekt; per telefoon of live.

Leestip:
Mr. E. Mulder, Ouderlijk toezicht en het recht op privacy van het kind in de digitale samenleving, Amersfoort: Celsus juridische uitgeverij 2016.